Jak opiekować się osobą z odleżynami?

Podstawowe sprawy to: utrzymanie jej we właściwej pozycji oraz odpowiednia higiena skóry. Równie istotny jest zbilansowany jadłospis. Jeżeli dieta chorego nie zapewnia odpowiedniej ilości składników odżywczych, można ją uzupełnić, sięgając po suplementy diety.

Dla chorego bardzo ważne jest niedopuszczenie do powstania odleżyn, a jeżeli już się pojawią - dbałość o to, by się nie pogłębiły. Odleżyny z reguły goją się trudno, a to może pogarszać jego samopoczucie i przedłużać czas choroby. Opieka nad chorym leżącym wymaga dużo uwagi i wysiłku, warto jednak się na niej skupić, aby w ten sposób osiągnąć lepsze wyniki leczenia.

Dlaczego tak ważna jest zmiana pozycji chorego?
Odleżyny powstają na częściach ciała, które stykają się z podłożem. Na skutek miejscowego ucisku dochodzi do ograniczeń w krążeniu krwi. To sprawia, że komórki skóry oraz tkanek położonych głębiej stają się niedotlenione i niedożywione, a następnie zanikają. Aby temu zapobiec, osoba leżąca musi zmieniać pozycję co 2-4 godziny. Odwracanie chorego powinno odbywać się w miarę możliwości bez przesuwania go po pościeli, ponieważ tarcie może uszkadzać i tak już osłabioną skórę. Dobrym rozwiązaniem dla chorego leżącego jest materac przeciwodleżynowy. Może to być profilowany materac piankowy lub materac wentylowany. Ten ostatni typ jest wyposażony w pompę powietrza, która co kilka minut napełnia powietrzem jedną z jego części. Dzięki temu ciało pacjenta nie jest narażone na stały ucisk. Należy pamiętać, że użycie materaca przeciwodleżynowego nie zwalnia opiekuna od pomocy w regularnej zmianie pozycji ciała.

Czysta skóra jest znacznie mniej podatna na odleżyny
Niezbędnym elementem profilaktyki odleżyn jest codzienna kontrola stanu skóry. W ten sposób można szybko odnaleźć miejsca, w których mogą się one pojawić i od razu zastosować środki zaradcze. Jeżeli jakaś część ciała jest słabo widoczna, podczas oględzin można posłużyć się lusterkiem. Odleżyny najczęściej pojawiają się na biodrach, pośladkach, łokciach i piętach. Czynnikiem, który przyspiesza ich powstawanie jest nietrzymanie moczu i stolca. Jeżeli pacjent nie jest w stanie kontrolować swoich odruchów, koniecznie należy utrzymać jego skórę w czystości. Mocz ma odczyn kwaśny, dlatego podrażnia skórę i może pogłębiać uszkodzenia spowodowane tarciem i długim leżeniem. Rozwiązaniem tego problemu jest zabezpieczenie skóry przed kontaktem z wydalinami. W tym celu stosuje się tłuste kremy, tzw. barierowe. Oczywiście nie wolno też zapominać o utrzymaniu chorego w czystości. Do mycia najlepiej stosować delikatne środki, nie zawierające zapachów ani substancji uczulających.

Żywność i woda także mogą być lekami na odleżyny
Stwierdzenie to jest jak najbardziej prawdziwe, ponieważ na odleżyny narażone są przede wszystkim osoby słabo odżywione lub odwodnione. Podczas rozmowy z lekarzem na temat opieki nad unieruchomionym chorym warto poprosić go o wskazówki odnośnie właściwej diety. Najczęściej chory leżący ma większe zapotrzebowanie na białko. Szczególnie ważne jest białko pochodzące z mięsa, ponieważ zawiera karnozynę. Związek ten dostarcza składników, które biorą udział w procesie gojenia ran. Inne źródła białka (ryby, mleko, sery, rośliny strączkowe) nie zawierają karnozyny. Osoby, które z powodu choroby nie powinny lub nie chcą spożywać mięsa, mogą sięgać po karnozynę w postaci suplementu diety (można ją kupić w aptekach internetowych np. TUTAJ). Również właściwe nawodnienie organizmu pomaga chronić skórę przed odleżynami. Skóra odpowiednio nawodniona jest znacznie mniej podatna na uszkodzenia, dlatego picie co najmniej 1,5 litra wody dziennie jest niezbędne dla zapobiegania odleżynom.

^{Fot. by audio-luci-store, creative commons
Autor zewnętrzny}